Santiago ponse con TRAFAIR á cabeza das cidades que loitan contra a contaminación do aire
xoves, 23 de xaneiro do 2020
Reducir
a presenza e a velocidade do tráfico contaminante é un bo xeito de
comezar a loita contra a contaminación crecente das cidades, pero
cómpre ir máis alá e apostar polas posibilidades das tecnoloxías
intelixentes, cada máis capacitadas para brindarnos respostas ás
que nós, polos nosos propios medios, dificilmente chegaríamos en
pouco tempo. Porque, tal e como se fixo saber este xoves 23 de
xaneiro en Santiago, no edificio Cersia, loitar contra a polución do
aire nas cidades é tamén (e sobre todo) unha cuestión de tempo, de
actuar contra-reloxo. Estas foron as bases sobre as que se presentou
o proxecto TRAFAIR (Understanding
Traffic Flows to Improve Air Quality),
unha iniciativa na que participa activamente o Concello de
Compostela, xunto co Centro de Supercomputación de Galicia, o CITIUS
da USC e unha manchea de entidades internacionais.
En
termos máis concretos, ao abeiro de TRAFAIR Santiago dotarase con 10
sensores de contaminación nas zonas máis críticas. Trátase de
examinar ao detalle o aire para logo actuar en consecuencia.
A
xornada, que foi inaugurada polo alcalde de Santiago, Xosé Sánchez
Bugallo, contou con catro mesas redondas nas que se abordaron
diversos ámbitos complementarios de acción cos que extraer, dos
exemplos individuais, ideas conxuntas de valor: os recoñecidos
exemplos de Pontevedra e Lugo por crear cidades máis amigábeis e
intelixentes en mobilidade; os puntos de vista dos profesionais da
saúde sobre os efectos, moi negativos, que a contaminación polo
tráfico ten nas persoas; as tecnoloxías que se pode aplicar para
garantir espazos urbanos máis limpos; e, por último, os modelos de
tráfico e contaminación.
A
intervención do alcalde
O
alcalde de Santiago, Xosé Sánchez Bugallo, pechou o acto de
apertura da xornada salientando a importancia de asegurar unha
atmosfera limpa nas cidades para asegurar a saúde da cidadanía.
Segundo lembrou, a través deste proxecto instalaranse en Compostela
10 sensores de calidade do aire nas zonas de máis intensidade de
circulación. “Isto”, dixo, “proporcionará unha imaxe en tempo
real das condicións do aire nos momentos de maior conxestión do
tráfico, para así poder determinar unha mellor e mais eficiente
xestión destes fluxos”.
Unha
cuestión de tempo
O
tempo bótase en riba das nosas cidades e xa case ninguén dubida da
necesidade de aplicar medidas que corrixan a actual deriva
medioambiental (os gases e partículas contaminantes acumúlanse e
non hai xeito de reducilos mentres o groso do tráfico siga
circulando á velocidade que reduce, polos mesmos vieiros e
empregando os mesmos combustíbeis). A respecto xornada de hoxe
púxose o foco nos datos recentes da Sociedade Española de
Neumoloxía e Cirurxía Torácica (SEPAR), nos que se se fai saber
que en España prodúcense 10.000 mortes ao ano por contaminación do
aire: unha cifra que supera, por exemplo, aos falecementos en
accidentes de tráfico, que ascenderon en 2019 a 1.700 persoas.
Obxectivos
concretos e dispositivos
TRAFAIR
ten como obxectivo proporcionar ás administracións públicas
ferramentas para coñecer a calidade de aire dentro da cidade. Ao
abeiro deste cometido, o Concello compostelán mercará sensores de
baixo custo de tráfico e contaminación para instalalos en
diferentes recantos da cidade, como a praza de Vigo, a praza de
Galicia, a praza Roxa ou Virxe da Cerca. Os dez dispositivos
previstos mediarán o nivel de partículas contaminantes e permitirán
coñecer os fluxos de circulación das partículas contaminantes no
aire. Unha vez recompilados e analizados os datos, desenvolveranse
aplicacións móbiles para elevar a concienciación sobre a
contaminación atmosférica urbana e crearanse ferramentas de control
efectivas pensadas para as administracións.
Máis
de dous millóns de euros e oito socios europeos
O
proxecto ten unha duración de 24 meses, até finais de outubro de
2020. A Universidade de Módena é xefe de fila do proxecto, no que
ademais do Concello de Santiago tamén participan as Universidades de
Florencia, Zaragoza e Santiago, o Concello de Módena, a rexión de
Toscana, e Lepida SpA, o organismo creado pola rexión italiana de
Emilia-Romagna para a implementación da Axenda Dixital. O orzamento
total é de 2,2 millóns de euros, dos que case 1,7 millóns
procederán de fondos europeos FEDER.
A
intervención da directora de GAIN e presidenta do CESGA
Na
cita de hoxe participou tamén participaron a directora da Axencia
Galega de Innovación e presidenta do Centro de Supercomputación de
Galicia (CESGA), Patricia Argerey, e maila a directora xeral de
Calidade Ambiental e Cambio Climático, María Cruz Ferreira.
Patricia
Argerey enmarcou este proxecto no compromiso de Galicia coa Axenda
2030 e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentábel das Nacións
Unidas que perseguen “acadar a igualdade entre as persoas, protexer
o planeta e asegurar a prosperidade no horizonte do 2030”, e
sinalou que “a I+D+i está chamada a desenvolver un papel clave na
consecución destes obxectivos”.
Argerey
apuntou “que todos os proxectos nos que participa o CESGA teñen
como finalidade última o benestar das persoas e, neste caso, o
centro pon a súa experiencia, coñecemento e infraestruturas de
cálculo ao servizo da mellora da calidade de vida das persoas
contribuíndo a un medio máis saudábel”. Patricia Argerey
enxalzou “a capacidade do centro”, recoñecido como
Infraestrutura Científico Técnica Singular (ICTS) polo Ministerio
de Ciencia e Innovación, para o cálculo, tratamento e almacenamento
de datos como o seu equipo humano altamente especializado dedicado á
investigación en computación de altas prestacións.
Pola
súa banda, María Cruz Ferreira Costa, salientou que “malia que
Galicia teña una boa calidade do aire e conta cun dos mellores
sistemas de control e vixilancia de España”, recentes
investigacións apuntan “a que é necesario baixar máis os valores
límites de contaminantes en aire ambiente fixados na lexislación
actual”. Ao fío disto, fixo fincapé na necesidade de facermos
fronte común para loitar contra a contaminación atmosférica,
“tamén en Galicia”.
O
papel do CESGA
O
CESGA fornecerá a TRAFAIR da súa longa experiencia en apoio
tecnolóxico para elaborar predicións avanzadas e exhaustivas, unha
bagaxe que se ten materializado no seu traballo con MeteoGalicia,
Portos do Estado ou co Programa Europeo de Monitorización Ambiental
Copernicus). O Centro de Supercomputación de Galicia participará na
xeración de prognósticos certeiros e pormenorizados sobre a
calidade do aire e o fluxo de tráfico en prazos de 48 horas, xerando
mapas que permitan visualizar os resultados e tomar as medidas
axeitadas. O seu traballo tamén collerá corpo coa paralelaxe e
optimización do código de predición da calidade do aire para que
poida executarse de forma eficiente empregando computación de alto
rendemento (HPC). O CESGA, ademais, porá as súas infraestruturas
HPC (computación de alto rendemento polas súas siglas en inglés)
ao servizo da cidadanía e das administracións para que “dispoñan
dun mapa da calidade da atmosfera e do fluxo de tráfico na cidade de
Santiago de Compostela”. Amais, xerará software de código aberto
que permita realizar este tipo de simulacións sen “recorrer ás
solucións propietarias existentes”.